Đào Nương – vị tổ của nghệ thuật ca trù Việt Nam
10/27/2011 10:26:12 AM
Đào Nương - một ca nương sống ở khoảng cuối thế kỷ 15, dùng kế chuốc rượu cho giặc Minh say mềm, rồi đêm đến đợi cho chúng chui vào túi ngủ, đẩy xuống sông.
Đào Nương Đào Thị Huệ quê làng Đào Đặng, Tiên Lữ, Hưng Yên
Bà là người đàn bà tài sắc, biết hát ả đào. Bà từng được vua Lê khen thưởng công lao. khi bà mất, nhân dân xây đền thờ tại nhà nơi bà ở. Tương truyền bà là người phát minh ra loại hình hát ả đào rất phát triển ở đồng bằng Bắc Bộ.Bà được suy tôn là một trong những vị tổ nghệ thuật ca trù của nước ta.
Đào Nương tên thật là Đào Thị Huệ, quê làng Đào Đặng, huyện Tiên Lữ, phủ Khoái Châu ( nay là thôn Đào Đặng, xã Trung Nghĩa, thị xã Hưng Yên). Thủa ấy, con gái làng Đào Đặng xinh đẹp có tiếng, bà học thông biết rộng, hát hay múa giỏi, tiếng đồn hoa nhãn sắc nổi tiếng cả một vùng.
Năm bà 18 tuổi, nhà Minh mượn cớ phù Trần diệt Hồ kéo quân sang xâm lược nước ta, chúng đóng quân ở khắp mọi nơi, vơ vét của cải, giết hại lương dân. Căm thù quân giặc sách nhiễu, tàn sát ức hiếp dân lành, bà bàn với dân làng tìm cách giết giặc. Nhờ có tài nghệ xuất sắc, lại khéo léo, nên quân giặc rất tin và nể bà, chúng thường qua lại quán của bà ăn uống, chè chén no say rồi lăn ra ngủ.
Hồi bấy giờ, Hưng Yên còn là vùng sình lầy, lau sậy um tùm, ruồi muỗi nhiều vô kể. Quân giặc không quen phong thổ thường sinh bệnh tật và chết vì muỗi độc. Vừa sợ lạnh, vừa sợ muỗi đốt chúng nảy ra sáng kiến làm những túi gai đêm đến chui vào ngủ, nhờ bà buộc lại, sáng hôm sau lại mở túi ra. Nhiều lần như vậy, Đào Nương nghĩ ra kế giết giặc. Đợi đến đêm khuya khi chúng đã ngủ say, bà cùng với dân làng khiêng từng bao tải ném xuống sông, nước cuốn trôi ra biển. Đêm nào cũng vậy, thấy quân số ngày càng hao hụt mà không biết vì cớ gì, chúng cho rằng đất này nghịch không thể ở được, bèn kéo nhau đi nơi khác. Từ đó nhân dân trong vùng yên ổn làm ăn. Nhớ công ơn bà, dân làng lập đền thờ và đặt tên thôn ây là thôn Ả Đào.
Đất nước thanh bình, Lê Thái Tổ lên ngôi biết chuyện bèn phong bà làm chức phúc thần, cho sửa lại đền thờ và cấp ruộng cúng tế. Hiện này làng Đào Đặng còn có đền thờ và tượng bà. Hội đền tổ chức từ ngày mồng 1 đến ngày mồng 6 tháng 2 (âm lịch) hàng năm. Bà được suy tôn là một trong những vị tổ nghệ thuật ca trù của nước ta.
Theo Danh nhân Hưng Yên
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét